Watering De Holen in Pelt definitief beschermd als cultuurhistorisch landschap

Matthias Diependaele, Vlaams minister van Financiën en Begroting, Wonen en Onroerend Erfgoed, beschermt De Holen definitief als cultuurhistorisch landschap met overgangszones. ‘De Holen is een gebied van ruim 65ha in de Limburgse Kempen. In het gebied ligt een uitgebreid netwerk van aan- en afvoersloten, een restant van de voormalige watering die vroeger gebruikt werd om de grond te verbeteren met mineraalrijk water. Omdat de verbeterde grond minder opbracht dan verwacht, raakten ze weer snel in onbruik. De Holen is een zeldzame getuige van dit historisch ontginningssysteem dat tijdens een korte periode een enorme impact had op het landschap. Het ‘witteren’ maakt vandaag nog steeds deel uit van het collectief geheugen in de Limburgse Kempen. Door het actief gebruik van De Holen wordt deze herinnering in stand gehouden. Het kalkrijke Maaswater zorgt daarenboven voor een grote diversiteit aan plantensoorten zodat dit gebied ook een belangrijke natuurwaarde heeft.’, aldus minister Diependaele.

De Holen is een gebied van ruim 65ha in de Limburgse Kempen met populierenbos afgewisseld met open percelen, vijvers en natte ruigte. In het bos is een uitgebreid netwerk bewaard van aan- en afvoersloten. Deze elementen zijn een restant van de voormalige watering.

In de 19de eeuw namen veel gemeenten in de Kempen het initiatief om hun uitgestrekte heide om te vormen tot vruchtbare landbouwgrond. Door de aanleg van vloeiweiden of wateringen hoopte men de bodem te verbeteren en gras te produceren. Dit systeem voerde mineraalrijk Maaswater aan uit het Kempens kanaal en verspreidde dit via een netwerk van bevloeiings- en afvoerkanaaltjes over kunstmatig aangelegde bedden. In werkelijkheid lag de opbrengst helaas veel lager dan verwacht. Daarom werden veel van deze kleine 19de-eeuwse wateringen vrij snel weer opgegeven en omgevormd, zodat er vandaag nog weinig overblijfselen van zijn.

Het vloeiweidencomplex van De Holen werd aangelegd in de gemeenteheide van Neerpelt in 1846. De watering bleef lang actief tot omstreeks 1950.

Later wordt overgeschakeld naar intensieve populierenteelt en een systeem van bevloeiing door infiltratie. Toch bleef het netwerk van sloten en grachten uit de 19de eeuw duidelijk herkenbaar en deels in gebruik. De Holen vormt zo een zeldzame getuige van dit historisch ontginningssysteem dat tijdens een korte periode een enorme impact had op het landschap. Het ‘witteren’ maakt vandaag nog steeds deel uit van het collectief geheugen in de Limburgse Kempen. Door het actief gebruik van De Holen wordt deze herinnering in stand gehouden. Het kalkrijke Maaswater zorgt daarenboven voor een grote diversiteit aan plantensoorten zodat dit gebied ook een belangrijke natuurwaarde heeft.